Himagsik Laban sa Hidwang Pananampalataya


Ikalawang Himagsik: Himagsik Laban sa Hidwang Pananampalataya

Ni: Crystal Mae G. Banias

     Ang himagsik na ito ay isa sa mga ipinahiwatig ni Francisco Balagtas sa kanyang akdang Florante at Laura. Tumatalakay ito sa pagtaliwas ni Balagtas mula sa usapin noon na ang mga Moro ay masasama o taksil. Tumatalakay din ito sa pag-aaway away ng mga Moro at Kristiyano na noon ay karaniwan na.

     Hindi katulad ngayon na mayroon tayo ng kalayaan sa ating pananampalataya, sa panahon ng Espanyol noon, iisa lamang and turing at kapangyarihan ng pamahalaan at simbahan kahit ito'y magkaiba sa salita. Kung kaya, ang lahat na sinasakupan ng mga Kastila noon ay may iisang relihiyon, ang Iglesya Apostolika Romana na siyang kinikilala ng pamahalaang religion official del estado.

     Iglesya Apostolika Romana: mas kinikilala na ngayong Roman Catholic Apostolic Church , na kilala sa mga bansa na nagsasalita ng Espanyol bilang Simbahang Katoliko o sa pamamagitan ng sarili nitong mga tagasunod bilang Simbahan , ay isa sa pakikipag-isa sa Pope , Obispo ng Roma.

Dahil dito, anumang inilimbag na babasahin ay hindi maaaring kumalat kung hindi muna ito dumaan sa Censura.

     Ang Commision Permanente de Censura ay siyang nagsusuri ng mga aklat, pahayagan, at iba pang babasahin na sumusigurado na walang anumang paglalaban sa Kastila bago ito ipakalat o basahin ng iba. 

Grabe ang higpit noon ng simbahan at pamahalaan sa Commission Permanente de Censura kung kaya ang ating magagaling na mga makata o manunulat ay takot magpalabas o sumulat ng mga aklat o anumang babasahing hindi tungkol sa pananampalataya.

     Ang mga awit, korido, at komedya ay napapabilang din sa mga librong babasahin o mga palabas, at kailanma’y hindi mawawala ang labanan ng mga Moro at Kristiyano. Kailanma’y sa mga panonooring ito, hindi pinapakita na ang mga Moro ay mas mabuti pa kaysa sa mga Kristiyano. Madalas din dito usaping binyagan at di-binyagan, na palaging mga Kristiyano ang nanalo at mga Moro ang natatalo sa mga labanan. Ang mga binyagan ay kinikilala noon na mga katangkilik ng Diyos, ngunit ang mga ‘di naman biyagan ay mga kampon ng demonyo. Dahil laging mga Kristiyano lamang ang mga nabinyagan at hindi mga Moro, madalas marinig noon ang mga paring propesor na nagsasabing “el moro bueno es el muerto” na ibig sabihin: ang mabuting moro ay ang patay.

     Ngunit kahit ganito man ang turing ng mga Kastila sa mga  kababayan natin doon sa Mindanao na mga Moro, matapang silang lumaban sa mga Kastila upang ibaka ang kanilang pananampalataya. Ni hindi nila kayang sumuko at sumunod sa mga tradisyon ng Kristiyano, hindi katulad ng iba nating kapwa sa Luzon at sa Visayas. Ngunit ang mga Moro noon ay kinikilalang mga masasama at palaging taksil.  Datapwat, imbes na sumunod sa mga paniniwala, si Balagtas ay umiba na ng daan ng pagkukuro.

     Sinalungat ni Balagtas ang palagay na ang mga Moro ay hindi gumagawa ng kabutihan, na hindi nakakilala ng Panginoon, na ang Moro'y walang puso, na walang batas ng kagandahang asal, na palaging traidor. Ipinakilala ni Balagtas ang mga kasamaang ito na hindi lamang sa mga Moro ito makikita, ngunit taglay rin ito at karaniwan pang ginagawa ng mga Kristiyano, na ang magkakapwa Kristiyano man ay nagpipintasan din, nagtataksilan at nagpapatayang madalas.

     Makikita sa Florante at Laura na sina Haring Linceo at anak nitong si Prinsesa Laura, sina Duke Briseo at anak nitong si Florante, at si Konde Adolfo na kababayan din ni Florante ay pare-parehong mga Kristiyano, ngunit sila-sila rin ang nagtataksilan. Ipinapakita dito na inagaw ni Adolfo ang kaharian at korona ni Haring Linceo, pati na rin si Duke Briseo, at pinatay niya pa ang mga ito. Ipinagapos din ni Adolfo si Florante nang walang awa upang makuha ang kasintahan nitong si Laura. Idinagdag pa rito ni Balagtas ang kabutihang ginawa ng Morong si Aladin na siyang nagligtas kay Florante mula sa dalawang leon at mula rin sa pagkagapos, at ang Morang si Flerida na siyang pumana at pumatay Kay Adolfo na siyang muntik nang gumahasa sa dalagang si Laura.

     Ipinapakita ng dalawang Moro’t Mora ang “ley natural” o batas ng katalagahan sa pagsasamahan at pagmamahalan ng magkakapuwa-tao.

     Ley Natural o ang natural na batas ay kung ano ang nalalaman ng mga tao, sa pamamagitan ng dahilan. Ito ay kung ano ang maabot ng dahilan nang walang tulong sa pananampalataya.  Ang natural na batas ay ang paglahok ng nakapangangatwiran na nilalang sa walang hanggang batas " - Sto. Thomas Aquinas ; Summa Theologica, 1a, 2ae, quest. 91, art.2.

Ang ibig sabihin nito ay kahit hindi ka man isang Kristiyano ay maaari ka pa ring makagawa ng kabutihan gaya ng pagligtas sa kapwa na nasa kapahamakan. Hindi na rin kinakailangan pa ng tagapaglitas na suriin muna kung ang nasa peligro ay kalipi o hindi, kaibigan o kaaway, kapwa man binyagan o hindi.


Ikinuha sa:


Comments

Post a Comment

Popular Posts